गुरुवार, २८ ऑक्टोबर, २०२१

गोरबोली साकी.. गोण्णीर ऑनलाईन बजार, धणी हेगो बेजार.

 गोरबोली साकी


गोण्णीर ऑनलाईन बजार, धणी हेगो बेजार. ....


मालीबाई ,पुरे तांडेर  माहिती केंद्र हेती. केर जमरो ,केर तुटरो, सगाई, विया नातरा, लेणी देणी, तंटो झगडो राजकारण सारी वात मालीबाईन मालम हेती. 

भोळेबाळे तांडेवाळेन, भायार नामेती सोगन खरान   मतदानेर  पिसा वेटेनवाळे  लुच्या कटामेर लोकून सुदोसट गाळी देतीती. ओर धाकेती लबाड नेता, फुकट्या कार्यकर्ता, तांडेम, पक्षेर झेंडा अन पाटीर उद्घाटन करेन घबरातेते.

   तांडेर ग्रामपंचायतीर पुढारी ईमानदारीती काम करतेते.  ग्रामसभाम मालीबाई, तांडेर सुधारणा करेर मुद्दा लेन बोलतीती. 

   मालीबाईर हिमतेशी तांडेर बायी बापडी ग्रामसभाम हजर रेन, समाजेर समस्या मांडतीती. आज लिंबेर झाडेहेट बेसन , लावण भरती भरती मालीबाई सुंदरी डोकरिती वातचीत कररीती.

 सुंदरी डोकरीर एकच छोरा हेतो. ओर वियान दी साल  हेगेते. धामडी तांडेर दला पालतियार छोरी सुंदरी डोकरीर बोडी बणन संसार कररीती. सुंदरी डोकरीर छोरा, वाडीलालभियार आश्रमशाळाम वसतिगृह देखरेख करेर नोकरीप हेतो.  तांडेकन शाळा हेती. सुंदरी डोकरीर दी एकर वाडीलालभिया लिदो, अन ओर छोरा नोकरीप लागो.उरगो जे तीन एकर खेत 'गबरु' डोकरार छोरा 'संजू'  निमबटायीती करतोतो. छोरा भासू र पगार, खेतेर माल आयेर कारण सुंदरी डोकरी आणदेती जगरीती. भासू आश्रमशाळार  छिछापरेवास लाव जे भाजीपालेमायीती रोजेर लंगाणेर सोय हेजाव. जेती भासूर गोण्णी सविता मजाम संसार कररीती.    

   रोज लिंबेर झाडे हेट बेसन , हारद आवं जे गीद बोलतू बोलतू लावण भरेर काम मालीबाई  करतीती.ओन देकन तांडेर बायी बापडी  हादो  आवरन लावण भरेन आ जावं.  बोडी बेटी लावण भरेर सिकेन आ जावं.  

"का बाई, सवितान मायरेन  पुचादिनी कांयी?"

मालीबाई सुंदरीबाईन ओर बोडीर बारेम पुचेलागी.    

   "कोनीये मांदी, घरेम छं. ठामठिकर घसरी ह्य.ओन मायरेन पुचादू ,अन आत चुलोचाकी कुण करं. मारेती हेयनी मालीबाई आबं. तार देवर हेतो,जदी येलाकसालाती गंज राबलीदी संसारेवास.आबं सकेर घडी आयी तो ,तार देवरेन लेगो भगवान.ओर माया ओनज कळं ".

सुंदरीबाईर वात सामळन, मालीबाई बोली, " कांयी करीया, भगवान रकाडीय वसो रेणू लागछं. मन कांयी वाटो तार बोडी दिकारी कोनी, वियान दी साल हेगो, बाळतपणेवास मायरेन चलेगीक कांयी. "


"कोनी जारी ऊ. वजी दी वरस छिच्यापर कोनी वेयदू कछं '' सवितार वात, सुंदरीडोकरी मालीबाईन केनाकी.

"याडीये याडी, तार भासूर लारेशी छे मिना विया हेव जे ,नामा भियार पोतेर 'धुंड' छं आपकाण. अन तार बोडी वजी दी वरस छिच्यापर कोनी वेयदू कछं" सुंदरीबाई, पोती पोता हेगे तो घर गोकुळेनायी बणजाव छं."

"मालीबाई तू खर वात केरी छी,पण आबेर बोडी बेटी मुंड्यांग बोलतू आयेनी. मनेर राजा छ वो.आपणो कांयी धकेवाळो ये बाई"  सुंदरीबाई ओर कडापो मांडदिनी.

  " मा, सविता ऑनलाईन बजार करु करछ. भासू नेनकियानं निरा बेजार  करनाकीछं"

 मंजुळार बोडी 'भारती' लावण भरती भरती मायीच बोलपडी.

"का भारती, तोन बी तार सासू मंजुळानायी आदेमायीच भिंडाकतरेर लत लागगी कांयी " चचमार काचेर उपरेती भारतीसामू देकन मालीबाई बोली.अन मंजुळार बोडी 'भारती'  गचप बेटगी.

      बोडीर ऑनलाईन बजारेर वात आब मुंड्यांगच आवगीछं,तो आबं जपाडेर का ? हानू मनेम विचार करन सुंदरीडोकरी बोली,"मालीबाई, म तो कटाळगी सविताशी. पण भासू बी किदरागो छं. हाप्ताम तीन दन, दोपेर छोरा, साळार काम छोडन ,सवितार बजार लेयेवास जावं छं. यी मावली ओर फोनेम लक दछं. साडी, झंपर  बंगडी ,लाली,चपला, गंध, टिकली पावडर, भांडा, बासण  देमेलो. रांडरुंड्या ओर बाप,  दादा बेसेछं वतं. देमेलंछं लगेच.मार छोरा  हाप्ताम तीन दन, दोपेर वणा साळार काम छोडन ओर बजार लेयेन धासछं. एकांदी दन जल्दी न लायो तो, मावली मुंडो चडान बेस जावं छं."

     सुंदरीडोकरीर कडापो सामळन मालीबाई बोली, "जायेदं सुंदरीबाई ,सवितार याडीबाप देमेलरेछं फुगट फागट तू टेनसल मत लं मांदी" 

"कसेर फुगट फागट ये मालीबाई, भासूर बँकेमायीती   पिसा कटा जावछं. ये मावलीर पगेती,बिचारेर पगार कमी अन वदारी जास्ती हेगीछं.गोण्णीर ऑनलाईन बजार अन धणी हेगो बेजार. आसी गत हेगी मार भासूर.  म परमेदन की ,सविता  मार 'पचेडी' फाट गी छं, एक नवी मंगा लं . तो  लांबो  मुंडो करन केवं छं कशी,माँ  ओ लोक 'पचेडी' वेचेनी .  वू  सिंगदेर सुरीया डोकरा, नाक घसडतो आयोतो, सुंदरीबाई,मार भाणजीन, तार बोडी बणालं करन. म बी कांयी देकी, नातेगोतेम छं. निबजायं सगासेणी.करन 'हा' भर लिदी.  तो यी मावली आसे रंग वतारीछं.

  "जायेदं सुंदरीबाई, आबं  छडी छं वू, छिच्यापर हेजायं,डिलेप संसार पडजायं तो आपीच सदर जायचं."

सुंदरीडोकरीन आधार देतू मालीबाई बोली. 

   "मार रिस ओपर छेनी मालीबाई. मार कांयीकेणू छं. मार बोडी जे जनस मंगावछं वू तम देमेलोछो.

पच, मार सरीक डोकरी हेन, पचेडी, फेटीया, काचळी  आपणो बानो जर मंगायी तो छेनी को जो. पच तमार कंपनीन कांयी आंगार लगावा कांयी."  

 सुंदरीडोकरीर वात सामळन,  मालीबाई हासती हासती बोली, ये बाई, पचेडी, फेटीया, काचळी ,आपणो बानो ओनून कोयी बणान पुचाते कोनी ह्य.तो ओ  लोक कतेती पुचायं. आपण एक काम करा, आपणे तांडेर बायीबापडीन काम मळजायं, ओनून पिसा मळीय.संसारेन हातभार लागीयं येर वास. आपणच आपणो बानो बणान, तार बोडीन लगान वेचा. 'ऑनलाईन बंजारा बानो बजार' चालू करेन लगावा. आपणो बानो,आख्खे जगभरेम पुचावा. समाजेर विकासाने हातभार लगावा. 

लिंबेर झाडेहेट बेसन , लावण भरेवाळी सारी तांडेर बायीबापडीन   मालीबाईर वात पटगी.

सुंदरी डोकरी खुश हेगी.


 ..............................

✍️

लेखक:- एकनाथ लक्ष्मण गोफणे. 

चाळीसगाव ----   8275725423


 


सोमवार, १० फेब्रुवारी, २०२०

सेवालाल यांच्या समाजोद्धाराच्या क्रांतीचा संघर्षमय सत्य सांगणारी साहित्यकृती - क्रांतिसिंह सेवादासतोडावाळो

 समाजोद्धाराच्या क्रांतीचा संघर्षमय सत्य सांगणारी साहित्यकृती
               क्रांतिसिंह सेवादास तोडावाळो






लवकरच वाचता येईल. याच ब्लॉग वर...
'पुस्तकेरी वात'या टॅब वर✍🙏🙏🙏🙏



































रविवार, ३० डिसेंबर, २०१८

सुनसगाव बु॥ जपतयं ग्रामीण नाटय परंपरेच्या पाऊलखुणा



लेख-------------सुनसगाव बु॥ जपतयं ग्रामीण नाटय परंपरेच्या पाऊलखुणा

      जळगाव जिल्हयातील वाघूर व कांग या मुख्य नद्यांचा स्पर्श लाभल्याने समृद्ध झालेला जामनेर तालुका, आपलं वेगळपण जपत राजकिय, सामाजिक , शैक्षणिक व सांस्कृतिक क्षेत्रात आपला स्वतंत्र ठसा उमटवित आहे. जामनेर भागात बोलली जाणारी 'तावडी ' ही बोली आपल्या शब्दसैनिकांच्या लेखणीने बहरत आहे.
     जामनेर तालुक्यातील विविध गावांनी आपापल्या क्षेत्रात आपलं वेगळपण जपलं आहे. या गावांपैकी एक असलेलं व जामनेर शहरापासून २१ कि.मी पश्चिमेस असलेलं सुनसगाव बु॥ हे गाव सुद्धा  आपलं ग्रामीण नाटय परंपरेच्या पाऊलखुणा आठवणीच्या रुपात जपत आहे...
       १५ ऑगस्ट रोजी , गावात शाळेतल्या मुलांसोबत प्रभातफेरीत फिरत असतांना मला श्रीराम प्रासादिक नाटय मंडळाचं खुले नाटयगृह दृष्टीस पडलं.
      स्वतः नाट्यकलावंत असल्याने मला आनंद वाटला,माझी उत्सुकता ताणली गेली. या गावाने जोपासलेल्या नाटय परंपरेची माहिती मिळविण्यासाठी मी गावातील विविध व्यक्तींशी संवाद साधू लागलो. या शोधातून माझी सुनसगाव बु॥ येथिल शिवप्रसाद महाजन या वाचक _रसिक व्यक्तीमत्वाशी ओळख झाली. त्यांच्या माध्यमातून विविध नाटकाच्या विविध आठवणी कलावंतांनी सांगीतल्या . ग्रामीण नाटय परंपरेच्या पाऊलखुणा आठवणीच्या रुपात जपत असलेल्या सुनसगाव बु॥ ची नाटयकला या लेखाद्वारे उपलब्ध माहितीवरुन वाचकांना करुन देत आहे.
  प्राप्त माहिती नुसार१९३९ मध्ये येथिल कलावंत ग्रामीण नाटय परंपरा जोपासत होते. काही काळाच्या विश्रांती नंतर ,
  १९८०-  च्या दशकात नवीन प्रारंभ
मन्साराम भामेरे, त्र्यंबक पाटील ,पंडीत भामेरे ,हरलाल भामेरे ,नथूलाल काबरा,रामदास पाटील ,सीताराम भामरे आदिंनी केल्याचे जाणकारांनी सांगितले.रमेश महाजन ,मधूकर महाजन ,काशिनाथ मोघे,रमेश कुलकणर्णी
पंडीत महाजन,सिताराम भामेरे,प्रदिप पांडूरंग महाजन,भाऊसाहेब थाटे
राजेश महाजन, रघुनाथ मांडे, अशोक मोघे , भाऊसाहेब थाटे, अशोक सोनवणे
समाधाऩ शिंदे , अनिल सोनवणे, सीताराम वाणी  या मंडळींनी आपलं अंगिक व वाचीक अभिनय दाखवत रसिकांना मंत्रमुग्ध केले. त्या वेळीगणेश वाणी ,मोहन भोजणे हे   स्त्री पात्राची भूमिका वठवायचे.हरलाल भामेरे हे पेटीमास्तर ,तर तोताराम महाजन हे वेशभूषा कौशल्यपूर्ण पद्धतीने करायचे..
नाटकाच्या निर्मितीची जबाबदारी मन्साराम भामेरे हे सांभाळायचे..
नाना सोनार यांचे सह समाधान पाटील - तबला वादन करायचे.
      श्रीराम प्रासादिक नाटय मंडळाच्या कालावंतांनी आपल्यातील प्रचंड ऊर्मीने त्या काळात डाकू मानसिंग, राजा हरिश्चंद्र, संत सखुबाई, भक्त पुंडलिक, पोटचा गोळा, हॅलो , मी चेअरमन बोलतोय ,
एखादया चं नशिब.  लग्नाआधी वरात,माझी जमीन ,रक्ताची तहान
आदि नाटकांचे यशस्वी प्रयोग केले.
                        सुनसगाव सह ,सामरोद ,सोनाळा, परधाडे, या गावांसह पिंपगाव  हरेश्वर ता. पाचोरा येथे शाळा वर्धापन निमिता ६ कलावंतांनी आपली नाटयकला सादर केल्याचे वयोवृद्ध कलावंत दौलत केशव फिरके यांनी सांगितले.

दौलत केशव फिरके यांनी 'डाकू मानसिंग ' नाटकात  डाकू चे वडील - कुशाबा सरनाईक ही भूमिका केल्याची आठवण सांगीतली. नाटक बघायला त्या काळी पंचक्रोशीतील नाटयरसिक बैलगाडीवर सुनसगावला रामनवमीच्या काळात यायचे, व नाटयाचा आनंद घ्यायचे असं येथिल रसिक सांगतात..       श्रीराम प्रासादिक नाटय मंडळाच्या कालावंतांनी रसिकांना आनंद देणे, नाटयकलेच्या माध्यमातून पौराणिक कथा दर्शन, सामाजिक प्रबोधन करण्याबरोबर सामाजिक भान जपत आपल्या  संवेदनशीलतेचे दर्शन घडविले.  नेरी जवळील हिंगणे बु ॥ _ येथे सादर केलेल्या नाटकाच्या जमा झालेल्या निधीतून    दि. २६ ऑक्टोबर १९९३ किल्लारी भूकंपग्रस्तांना मदत निधी ८०१ / - रुपये रोख दिल्याची आठवण येथिल कलावंतांनी सांगीतली..

   नाटकातील खंडेराव तलाठी, डाकू मानसिंग , तसेच संत सखुबाई नाटकात स्त्री पात्र डबलरोल मध्ये साकारणारे रामदास पाटील रसिकांच्या मनात अजरामर आहेत..
चित्रपट कलावंत रमेश देव यांचे सोबत काम केल्याचा अनुभव
सुनसगाव बु ॥ येथिल श्रीराम प्रासादिक नाटय मंडळाच्या कलावंतांनी केबी ड्रीप च्या माहिती पटात चित्रपट कलावंत रमेश देव यांचे सोबत काम केल्याचा अनुभव सांगितला. अशोक मोघे,मधूकर महाजन,राजू पवार ,राजू महाजन , दौलत फिरके आदींनी या माहितीपटात काम केल्याचे सांगीतले...
       काळाच्या पडद्याआड काही कलावंत गेले. काही कलावंत रोजगार शोधत आपली उपजिविका करीत आहेत. रसिकांच्या मनात त्यांच्या भूमिका कायम आहेत.. राजकारणात रंगली ग्रामपंचायत हे शरद वाघमोडे यांनी लिहिलेल्या नाटकात धनाजी ही भूमिका करणारे दौलत फिरके यांचा २५ फेब्रु. २००६ रोजी सोयगाव येथिल आई ग्रामिण बहुउद्देशिय प्रतिष्ठान ने सन्मान केला. तो इतर कलावंतांना प्रेरणा देणारा ठरला.
 दि. ३० डिसेंबर २०१८ रोजी जामनेर महाराष्ट्र राज्य साहित्य आणि  संस्कृती मंडळ ,मुबई आणि जामनेर तालुका साहित्य संस्कृती मंडळ,जामनेर यांचे सयुक्त विद्यमाने जामनेर येथे ३० डिसेंबर २०१८रोजी पहिले राज्यस्तरीय तावडी बोली मराठी साहित्य संमेलन संपन्न झाले. त्यात जामनेर तालुका साहित्य संस्कृती मंडळाचे वतीने  -रमेश महाजन यांना नाट्यकले बद्दल तावडी रत्न पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. हा येथील नाटय परंपरेचा सन्मान आहे..
    सुनसगाव बु॥ हे गाव आणि तेथिल विस्तिर्ण वडाच्या छायेत असलेलं सुंदर खुले नाट्यगृह आपल्या ग्रामीण नाटय परंपरेच्या पाऊलखुणा आठवणीच्या रुपात जपत आहे.या नाट्यगृहाला अजून ओढ आहे,कलावंतांची.
समोर बसणाऱ्या नाट्यरसिकांची...पुन्हा ही नाट्यचळवळ बहरावी, यासाठी नवनिर्मिती व्हावी कलावंतांना चैतन्य मिळावे यासाठी प्रयत्नांची गरज आहे.
 ही ग्रामीण नाट्यपरंपरा जोपासण्यासाठी धडपडणाऱ्या सर्व कलावंतांना हार्दिक शुभेच्छा.. !

लेखक .. एकनाथ लक्ष्मण गोफणे






स्त्री _ पात्र भूमिका पुरुष मंडळी आनंदाने करायचे.


कलावंतांचा सन्मान - प्रेरणा देणारा

मंगळवार, १८ डिसेंबर, २०१८

पंचायतीर टूर.



पंचायतीर टूर


आरो छं मार्च एन्ड
निधी पडो छ भरपूर
मेंबर केरो सरपंचेन
काढा कती टूर.......

अभ्यास दौरा र नामेती
मिटींगेम ठराव किदे
शांती मेंबरणीर हास्यान बी
गाडीम घाल   लिदे .......

नळ चालू करेवाळो
गबल्यार, 'उम्या ' बी आवगो...
ग्रामसेवकेसोबत , शिपाई अन
क्लार्क बी गाडीम बेसगो.....

जामा सायबेर सऱ्या
डेपूटी सरपंच हेतो
सरपंच डोकरीर मदया
पुढारीर कपडा घालन बेसोतो....

निकळी गाडी दूर दूर
अभ्यास दौरार टूर टूर
 गाम -तांडेर गुरुप ग्रामपंचायतेर
पिसा खाते म हेते भरपूर....



आदे गोर आदे कोर
सारी मेंबर बेसेते गाडीम .
कांई कांई देकेर,
कतकत फरेर
नियोजन किदे गोडीम ...........


देवधाम किदे, अन
धरणे पर काढे सेल्फी
थंड लागरी तरी बी
खादे मजाम गुल्फी

मस्ती मस्तीम दनभर फरे ,
खुटगी बाटली जना सांजवणा हारे
मस्त 'ढाब्यावर गाडी थांबरे '?
करन चालये वाळेन केरे.........

ऑर्डर दिने भारी भारी
फिको रस्सो, सोबत
एक वाटी तरकारी...
निंबू कांदारी जोड भारी.....

कोई मंगाये विदेशी ,कोई पिदे देशी
घरेरच भारी  रेवं छं  करन
हास्या लायो सोबत
धाऱ्यार घरेर गावठीर शिशी ............


मोठो टेबलं लगाये
फ्रॉय पापड मंगाये
चकाणान काजू सोबत
 मच्छी फ्राय मंगाये........

खाये पिये वाळेन
थंडी हवाम चढगी
डळी ढाबार भगोनीम शिजगी
अन राजकारणे वात चालगी......

जामा सायबेर सऱ्या बोलो
मदया याडी छ सरपंच
 अन म छू डेपूजी
हाम दोई छा राजी
तम करो हाजी हाजी......

गरामसेवक केवं
अरे मराठीत बोला
कोण काय बोलतं
काहीच समजत नाही मला ...


 क्लार्क बोलो, भाऊसाहेब
तुम्ही नो टेंशन  खा पोटभर
मी लिहीन हिशोब , बरोबर
तुम्ही सही करा चेकवर............

हवा हेती थंडी ,
वातावरण हेगो गरम
फुकटेर पिसाम खादे पिदे
छोड दिने लाज सरम....


गामतांडेर राजकारण
ढाबार टेबलेप आवगो
गोर_ कोर मेंबरेर
झगडो चालू हेगो...

वेटरेन आयो टेंशन
धासन गेव मालके कन
तीन नंबर टेबल वर
दांगडो सुरु झाला
कोन काय बोलतो
हे समजत नाही मला....

गडबडेम, शांतीर धणी
हास्या चाबरो डळी
भुको मररो छी करन
डेपुजी ओन देरो गोण्णीर गाळी

आयो धासन ढाबा मालक
केय लागो, कुठे गेला गाडी चालक ?
माझं बिलं पेड करा
अन निघा ,पटकन रस्ता धरा .

ड्रायव्हर गाडी किदो स्टार्ट
रात वतारो कन्नड घाट
ग्रामसेवक बोलो , ड्रायव्हर भाऊ
तू होता शाकाहारी
म्हणून आम्ही सुखरुप आलो घरी.....

ड्रायव्हर जोडो हात ,
अन बोलो एक वात
लायकी छेनी तरी ,
मोठे गोतवाडाती, पद मळो तमेन
रकाडो जरा ओ पदेर सन्मान......

प्रामाणिक काम करन तमार
गाम तांडेर, बदलावो नूर
तमार गाम तांडो देकेन
सारी जग आयं
कष्टेर पिसाती काढन टूर.......
________________

*Eknath Laxman Gofane*
ekgof2015@gmail.com


























रविवार, १६ डिसेंबर, २०१८

सेवाभायाची वात



*सेवाभायाची वात*
बंजारा तरुण मित्रा
वेगवेगळी प्रलोभनं दाखवून
ते करतील तुझा घात
यासाठी मनात ठेव कायम
तुझ्या सेवाभायाची वात..........
जातीय भावनेत गुंतवून
तुझी योजनाबद्ध शिकार करण्याची
ते करताय तयारी...
भूतकाळ आठवून बघ,
त्यांनी चांगलं काहीच केलं नाही
तुझ्या तांड्यासाठी .....................
वर्तमानात तुझी शक्ती पाहून
त्यांना शक्ती प्रदर्शन करावसं वाटतयं.
तुझ्या श्रमावर   झेंडा फडकविण्यासाठी
ते  सज्ज झालेत
तू सावध रहा   .....
यासाठी मनात ठेव कायम
तुझ्या सेवाभायाची वात..........
©®✍
Eknath Laxman Gofane ekgof2015@gmail.com

शनिवार, २४ नोव्हेंबर, २०१८

सुस्वागतम




            सुस्वागतम





संपादकीय

   २०१७ या वर्षी  'स्वच्छंदी भरारी '  २
ई-दिवाळी अंक . online प्रसिद्ध केले होते, ज्यांचे खूप स्वागत वाचक व साहित्य क्षेत्रातील  मान्यवरांकडून झाले. ते दोन्ही अंक खालील दोन्ही लिंक ला click केल्यावर दिसतील.  https://drive.google.com/file/d/0Bw_9FMEKTO0HdElLRlF3NktXaGM/view?usp=drivesdk
व  २०१७ या वर्षीचा ... अंक खालील लिंक . वर दिसेल....
https://drive.google.com/file/d/0Bw_9FMEKTO0HZ2V2bWpDbzdRWUU/view?usp=drivesdk गोरबोलीर _ e - दवाळी अंक  ' स्वच्छंदी भरारी* ' २०१८
https://drive.google.com/file/d/1AgVCqou4jZjbWczVA8TOGml8L_oe0gkb/view?usp=drivesdk
    आज नवी ऊर्जा घेऊन, विविध भाषांचा  .  , 'स्वच्छंदी भरारी '  e - दवाळी अंक -. online प्रसिद्ध होत आहे.
   भाषा व्यक्ती विकासाचे प्रभावी माध्यम आहे.आज स्वछंदी भरारी मध्ये, मराठी व  'गोरबोली भाषेसह, तावडी, भिलावू,  अहिराणी,वऱ्हाडी , पारधी , अफानबोली मधील विविधांगी साहित्य कृती वाचतांना रसिकांना आनंद होईल. पर्यावरण रक्षण  , लेक वाचवा , निसर्गाची स्थिती, सामाजिक बदलते स्वरुप, मानव प्रगती, शिक्षण , संवेदना व तरुणाईचा विचार , महिलांचे प्रश्न, शेतकऱ्यांचे दुःख, राष्ट्राभिमान, त्याच सोबत हुकुमशाही व दहशती विरोधी लेखणीचा प्रहार व बंजारा तांडयातील कवी संमेलन संदर्भात वाचायला मिळेल. ई दिवाळी अंक निर्मितीमुळे , साहित्यिकांचे साहित्य जनामनापर्यंत पोहोचविण्यासोबत , कागद व शाईच्या निर्मितीमुळे होणारा पर्यावरणाचा विनाश थोडया प्रमाणात कमी करण्याचा हा छोटासा प्रयत्न आहे. या अंकासंदर्भातील आपल्या सुचना व प्रतिक्रियांचे स्वागत आहे. त्यामुळे पुढील वर्षी अजून 'ई - दिवाळी अंक ' दमदार व कसदार निर्मितीची प्रेरणा मिळेल. २०१७चे २ व २०१८च्या अंकांचे मुखपृष्ठ आपल्यासाठी देत आहोत.सदर अंकासाठी कथा , कविता , लेख , चारोळी लिहिणाऱ्या तसेच अंक सजावटीसाठी रांगोळी , पक्षांची छायाचित्रे व प्रासंगिक छायाचित्रे देणाऱ्या सर्वांचे धन्यवाद..
दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा... 
... ..संपादक .......
'ई - दिवाळी अंक '
स्वच्छंदी भरारी ' २०१८

बुधवार, २४ ऑक्टोबर, २०१८

जीवन भटक्यार...... कविता

जीवन भटक्यार



जत वत भिया
चालरो छ लढणू
केन कांई केणू
अन्  कुकरेन रेणू

मान पान सत्ता सारु
सारी वडी झगडो
सदविचार छेनी करन
माथो हेगो उघडो

सट्टा, पत्ता दारुरो
आयो महापूर
तांडेर दुष्काळ देखन
डोकरी डोकरा झुरं.

साटार पाचटेम,
 दिवो दिवाळीर
कोयतार संगतेम
चालं ,रमती होळीर

सुधारणारो करा
मनेम विचार
जीवन भटक्यार
आबं  करा स्थिरं...


©✍ ekgof2015@gmail.com
Eknath GOFANE

सोमवार, १५ ऑक्टोबर, २०१८

एकांकिका - माझं काय चुकलं?


एकांकिका     - 
माझं काय चुकलं?


रंगमंचावर ...
वाहनांचा आवाज.... त्यानंतर १ पुरुष -डायव्हर गाडी चालविण्याची कृती करत येतो . गाणे म्हणतो.

पुरुष १ : _
रस्त्यावरती खड्डेच खड्डे
अडचण येतीया ड्रायविंगला
कशी काय चालवू या गाड़ीला मी
कशी काय चालवू या गाड़ीला
        पुरुष २ : _ओ डायरेक्ट खड्डयाची लावणी सुरु केली की ?
पुरुष १ : _ अरे , सालं या रस्त्यावरच्या खड्डयाने सगळा ताण वाढवाला ..
         (गाडी स्टेअरिंग अॅक्शन )    -
    इकडचा चुकवू की
                 तिकडचा चुकवू
                 बिरेक लावू का
                 गिरय बदलू

काही उमजना,डोकं चालना
कुणीतरी याहो समजावयाला
कशी काय चालवू या गाड़ीला
पुरुष २ : _   (स्त्रीला ) काय , आत्या कुठं चालल्या...?
स्त्री .: _ अरे भाऊ , हाडांच्या दवाखान्यात चालली.
पुरुष २ : _ काय झालं ?...
स्त्री .: - अरे भाऊ, परवा, आन्ना च्या रिक्षात बसलो होतो , समदे...
पुरुष २ : _ मंग काय झालं?
स्त्री .: - (त्रस्त होत... आई .. आई .. आई )अरे भाऊ, त्या भवानी फाट्याजवळ खड्यात त्याच्या रिक्षाचं पुढचं चाक
तुटलं.... रिक्षा पलटली... अन . कंबरेचा त्रास सुरु झाला... रे दादा... या रस्त्यापायी लई हाल झालेत..
सुमी काय आली नाही .... तिचा पन हात दुखतोय आता
पुरुष १ : _ ती  काय आली सुमी....
स्त्री .: - (त्रस्त होत.. ). चाल गं ... लवकर....
सुमी .: - रस्ता दुरुस्त झाला पायजे...
आली फुकट  बिमारी ,   बुडली रोजंदारी ! अशी गत झाली बाबा . ..
...............
पुरुष १ : _ चला बसा ,   लवकर
पुरुष २ : _ काढरे गाडी.... भरली की चालली... [रिक्षा जाण्याचा आवाज ]

मोर्चाचा आवाज ...............
आमच्या गावचा  रस्ता दुरुस्त झालाच पाहिजे.
          खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा
          आमच्या समस्या सोडवा..
          खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा.
तरुण १ : - सुंदर रस्ता, भूषण भारता... हा बोर्ड नुस्ता नावालाच..
तरुण २ : -  भारतात असेल काही भागात , सुंदर रस्ता.. पण आमच्या भागात खड्डेच खड्डे.. .खड्डेच खड्डे...
समस्त तालुका वासियांच्या वतीने आपण आज निवेदन देतोय...
(मोर्चाचा आवाज )आमच्या गावचा  रस्ता दुरुस्त झालाच पाहिजे.
          खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा,खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा.
  आमच्या समस्या सोडवा..
       
तरुणी : - समस्त तालुका वासियांच्या वतीने आज आपण , आपल्या तालुक्याचे , दमदार, शिलेदार, आमदार साहेबांना  निवेदन देतोय... की आपल्या भागातील रस्त्यांची दूर्दशा थांबवा..
(मोर्चाचा आवाज )आमच्या गावचा  रस्ता दुरुस्त झालाच पाहिजे.
          खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा,खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा.
  आमच्या समस्या सोडवा..
महोदय, आपण या भागाचे जबाबदार लोकप्रतिनिधी म्हणून  आपल्या मतदार संघातील  रस्त्यांची दूर्दशा थांबवा..व उदया खड्यांची महापूजा आहे. तरी यासाठी आपण उपस्थित रहावे ही विनंती ..निवेदन देतोय... ( निवेदन देतात, )
आमदार : _ माझ्या भावांनो,  मी आपल्या भागातील रस्त्यांच्या दूर्दशेबद्दल जिल्हयाचे पालकमंत्री व सार्वजनिक बांधकाम मंत्री मा.ना. दादांशी बोललोय ...
लवकरच CM ग्रामसडक विकास योजनेतून आपल्या भागातील रस्त्यांची उत्कृष्ठ निर्मिती करेलच असं आश्वासन देतो.. जागृत नागरीकाची भूमिकाच देशाच्या विकासाला हातभार लावेल.आपण आलात त्या बद्दल धन्यवाद...
 मोर्चाचा आवाज ...............
आमच्या गावचा  रस्ता दुरुस्त झालाच पाहिजे.खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा .आमच्या समस्या सोडवा.खड्डे मिटवा, रस्ता बनवा.

तरुण १ : _   आजी , घरी कवाआल्या ,काय झालं.हाडांच्या 
                   दवाखान्यात. डॉक्टर काय बोलले.
स्त्री .: _ अरे भाऊ , डाक्टर दादा बोलले कमरेच्या हाडाला सूज आलीय.. त्या दुव्वाड रस्त्यानं माझं नुकसान केलं रे दादा... औषध दिलेत .. बरं व्हईन १ महिन्यात असं...
तरुण १ _  आज आम्ही आपल्या आमदाराला निवेदन दिलं. रस्ता दुरुस्तीबद्दल...
स्त्री .: - अरे भाऊ,  परवा, आन्ना च्या रिक्षात बसलो होतो , तवा घोटाळा झाला समदा.सुमी आली होती .... तिचा पन हात दुखतोय..
तरुण १ : _ ती  काय आली सुमी, मावशी
सुमी .: - रस्ता दुरुस्त झाला पायजे ..
तरुण  : _ औषध घे , हात बरा होईन...
स्त्री .: - (त्रस्त होत.. ).
आली फुकट  बिमारी ,   बुडली रोजंदारी ! अशी गत झाली रे बाबा . ..

तरुण : _ आता आम्ही , खड्डयांची पुजा करतो. अन पेपरला बातमी पण देतो...



सगळे जण अर्धगोलाकार बसून खड्डे पुजा करतात.....

बाजुला: - (T. V. पत्रकार... जोडी
हातात माईक.. कॅमेरा मॅन )

(T. V. पत्रकार
आपल्या भागातील रस्त्यावरील खड्यांमुळे त्रस्त झालेल्या तरुणांनी आज शासनाचे व लोकप्रतिनिधींचे लक्ष वेधण्यासाठी
चक्क खडयांची महापुजा करुन आपला संताप व्यक्त केला. महाराष्ट्रातील जागृत तरुणाई आपल्या समस्या सोडविण्यासाठी काही पण करु शकते याचा प्रत्यय आज आला. या संदर्भात या तरुणांच्या एका प्रतिनिधीशी बोलूया व त्याच्या भावना जाणून घेऊ या..
(T. V. पत्रकार _ खड्डे पुजण्यामागची तुमची भूमिका काय?
तरुण १- आमच्या भागात रस्ते खराब आहेत. खड्डयांमुळे वाहन चालविता येत नाही. पायी पायी निट चालता येत नाही, यासाठी आम्ही  तरुणांनी, आज शासनाचे व लोकप्रतिनिधींचे लक्ष वेधण्यासाठी
चक्क खडयांची महापुजा करुन आपला संताप व्यक्त केला. आमदारांना काल निवेदन पण दिले..
रस्त्यावरील खड्डयांमुळे ,होणारे अपघात, लोकांना होणारा शारीरिक त्रास थांबेपर्यंत, आम्ही आंदोलन करतच राहू...
T. V. पत्रकार_.. : - या तरुणांचा संघर्ष काय बदल घडवितो , हे आता काही दिवसांनी समजेलच.
         
        कॅमेरामन सुधांशू सह मी प्राजक्ता .सत्यवार्ता साठी.....


(दृश्य _ सगळे बसलेले... एकजण पेपर घेऊन येतो )

तरुण : - अरे बघा, आपल्या आंदोलनाचे यश
          रस्ता नवनिर्मितीस मंजूरी..१५ दिवसात प्रत्यक्ष कामास प्रारंभ...
बातमी वाचा...
(सगळे जण बातमी वाचतात )
तरुण - २ : _ आपल्या तरुणाईच्या आंदोलनाचं यश..
         बातमीत पण उल्लेख..
आजी व सुमीला पण सांगतो...
तरुण  : _ आजी आमचं , म्हणणं ऐकलं सरकारनं.
      आपला रस्ता दुरुस्त होणार.. पेपरात आलं आज.
सुमी .: -भारी झालं, रस्ता दुरुस्त झालाच पायजे .. लवकर
स्त्री .: - (त्रस्त होत.. ). बरं व्हईन, सुधरुन जाईन.. लई त्रास व्हायचा..


बाजुला: - (T. V. पत्रकार... जोडी
हातात माईक.. कॅमेरा मॅन )

(T. V. पत्रकार
आपल्या भागातील रस्त्यावरील खड्यांमुळे त्रस्त झालेल्या तरुणांनी आज शासनाचे व लोकप्रतिनिधींचे लक्ष वेधण्यासाठी
चक्क खडयांची महापुजा करुन आपला संताप व्यक्त केला होता , त्या रस्त्याची नव निर्मिती सुरु झाली असून  महाराष्ट्रातील जागृत तरुणाई आपल्या समस्या सोडविण्यासाठी काही पण करु शकते याचा प्रत्यय आज आला. या संदर्भात या तरुणांच्या एका प्रतिनिधीशी बोलूया व त्याच्या भावना जाणून घेऊ या..
(T. V. पत्रकार _ रस्ता निर्मितीसाठी येथे सर्व यंत्रणा आली , काम सुरु झालं . या बाबत तुमची प्रतिक्रिया सांगा?
तरुण १- आमच्या भागात रस्ते खराब आहेत. खड्डयांमुळे वाहन चालविता येत नाही. पायी पायी निट चालता येत नाही, यासाठी आम्ही  तरुणांनी, आज शासनाचे व लोकप्रतिनिधींचे लक्ष वेधण्यासाठी
चक्क खडयांची महापुजा करुन आपला संताप व्यक्त केला. आमदारांना काल निवेदन पण दिले..
आज प्रत्यक्ष काम सुरु झालं हे बघून आनंद वाटतोय
रस्त्यावरील खड्डयांमुळे ,होणारे अपघात, लोकांना होणारा शारीरिक त्रास  आता थांबेल.आम्ही सर्व तरुण व नागरीकांतर्फे शासन व लोकप्रतिनिधींचे आभार व्यक्त करतो.
T. V. पत्रकार_.. : - या तरुणांच्या  संघर्षाने  बदल घडला , हे आता समजलय..

     कॅमेरामन सुधांशू सह मी प्राजक्ता .सत्यवार्ता साठी.....

...... दृश्य- सगळे आनंदात ....
सगळे : - व्वा.... रस्ता ... एकदम सुप्पर...


ड्रायव्हर. _ लई भारी झालं , खड्यांची कटकट मिटली...

(गाडयांचा आवाज ) वेगाने पळणे .. अपघात .... अँम्ब्युलन्स आवाज, कुत्रे भुंकणे.. )

सामुहिक.... रडारड.... अरे उचला.... घ्या...
अरे बापरे ... काय भयानक अॅक्सीडंट....

सामान्य माणूस : _ बरं झालं , तू कुत्रं हाकललं? नाही तर त्या म्हातारी चा हातच घेऊन पळालं असतं ते !
,अरे बापरे ... काय भयानक अॅक्सीडंट....
असं संकट कुणावर येऊ नये रे...
ट्रक पलटी झाला,आख्खं वऱ्हाड संपलं...
तरुण : _ एकच पोरगं वाचलं.. काय रस्ता बोगस झाला..
खूप अपघात व्हायला लागले....?
( सर्वत्र शांतता .... सर्व जण स्तब्ध )
आवाज: _ माझं काय चुकलं ?-         
( सर्वत्र शांतता .... सर्व जण स्तब्ध )
तरुण : _ कोण ?कोण ?
माझं काय चुकलं ?-            --------------
     तुम्ही जायचे ,🚶                           
या ठिकाणाहून
त्या ठिकाणी🚗🚕🚌
   लहानांपासुन, मोठ्यांपर्यंत .👥👥👥👭
मला आनंद व्हायचा 😁

    🏍🚲🚲माझ्यावरचे छोटे मोठे खड्डे बघुन ,

तुम्ही संतापायचे,😠
प्रसंगी शिव्याही द्यायचे
कधी नशिब उघडेलरे याचं,
दुरुस्त होणार कधी हा?
 एकदम बोगस झालाय .
मला वाईट वाटायचं,😞
स्वतःबद्दल रागही यायचा😒
पण मी आशावादी पडलो ना,
होईल एके  दिवशी सारं सुरळीत
या आशेवर जगायचो ,
दिवस रेटायचो.
कधी तुम्ही  त्या खड्यांची पुजा करायचे 🙏,
सुधारणे साठी
निवेदन द्यायचे,✍
पेपरात छापायचे📰🗞📝
तरीही मला आनंद व्हायचा😀
.....आणि बदल घडला
टेंडर पास झालं,🖊🖨
 खडी आली ,
माणसं  आली👥👥👥
डांबर आलं  ,
यंत्र सामुग्री आली🚜🚜⛰🏔🗻
थोड्याच दिवसात
 माझं परिवर्तन करुन गेली🛣
मी चकाचक दिसायला लागलो,
खड्यांपासुन मुक्तीचा😀
 आनंदोत्सव मनात
साजरा करु लागलो.
तुम्ही आनंदित झाले,😃
 अन् वेगात धावले🚗🚕🚙🚌🚚🚘🚖🏍🚲
गतीने गती घेतली,
तुम्ही  नियम तोडले,🚦🛣
मोबाइलवर बोलत ,📲📲📱
स्वतःची सुरक्षितता
 दूर लोटत,  सुसाट धावले.🚗🏍🏍🏍🚙🚕
तुमच्या काळजी साठी
 माझ्या शरिरावर लावलेल्या खाणाखुणांकडे😎
 तुम्ही जाणीवपुर्वक दुर्लक्ष केलं.
अन् एके दिवशी
जे नको  व्हायचं तेच झालं😨😰😩😓
अपघातांची मालिकाच
सुरु झाली.
 पेपरात बातमी
 यायला लागली📰🗞
आठवड्याचा प्रत्येक
वार अपघातवार  ठरु लागला
  कसं सांगु,
अजुनही गुंजताहेत 😫😩🗣🗣🗣
त्या आरोळ्या कानात,👂👂👂🗣
माझ्या अंगावर पडलेल्या
रक्ताचा
 अजुनही ओलावा जाणवतोय.
मी चांगला झालो🛣🛣
हीच माझी चुक होती का?
यंत्र कोणतच चुकत नाही,🚑🚓🚑🚒
माणुस चुकतो हो,🚕🚕🚗🚙🏍🚲
जीव गमावतो.🚶🚶🚶
तरीही माझ्याच नावाने दोष
हा रस्ता दुव्वाड बनलाय,🛣
मृत्युचं दार बनलाय.💭💭
मी तुमच्या भागाचाच नाही , तर
देशातल्या रस्त्यांचा प्रतिनिधी
 म्हणून तुम्हाला विचारतोय
सांगा,माझं काय चुकलं ?
सांगा,माझं काय चुकलं ?📢📢👏👏👏👏😪😩😫😪😪😪😪😥😢😢             
सर्व जण स्तब्ध उभे व मागून आवाज येतो
प्रारंभी आलेला ड्रायव्हर पुन्हा लावणी स्टाईल ने

ट्रॅक्टर वाल्याचा एकच लाईट
             नाईटला कळना नेमकी साईट
            अपघात होतात
            भलतेच वाईट
सगळेच लागले नियम तोडायला
कशी काय चालवू या गाड़ीला

          आपली काळजी घ्यावी आपण
          सुरक्षित चालवा तुम्ही वाहन
         वाचवा स्वतःसह इतरांचे प्राण
         नियम पाळा देवूनी ध्यान
       आनंदित करा जीवनाला हो
        सुखाने जा सारे प्रवासाला
🚌 🚙🚲 सुखाने जा सारे प्रवासाला
********************


...आपलं वाहन 🚗 सुरक्षित चालवा  आपल्या सह सजीव प्राणी यांच्या जीवनाची काळजी घ्या ही  विनंती 👋
लेखन - एकनाथ लक्ष्मण गोफणे .
8275725423
करगाव ता.चाळिसगाव जि.जळगाव


गुरुवार, ६ सप्टेंबर, २०१८

Gorboli

: *कनेक्ट करं ल*
_________________________

मारे सपनेती सपनो
कनेक्ट करं लं
मार दिलेर वायफाय
तार दिलेशी जोडलं....


 मेहनत करेरी
छ मारी तयारी
साथ दं ये छोरी
लेला उच भरारी   


पारंपारिकता जपन
बणा  आधुनिक
समृद्ध जीवनेर
इच वात एक...

दुनियार ज्ञान सारी
माथेमांई लेला
तर्कशुद्ध विचार करा
केरी बणा कोनी चेला....
प्रगतीरो विचार
मनेमं भरलं
मारे सपनेती सपनो
कनेक्ट करं लं......

कष्टेशिवाय लागेनी झेंडा
समृद्ध बणावा आपण
सारी तांडा तांडा

परिवर्तनेर वात
 मने मं ठाणलं
मारे सपनेती सपनो
कनेक्ट करं लं......
......._____________________

©©©✍✍ _________________________ 
   ekgof2015@gmail.com
       



***** *झमेला****
_____________________
टेंशन लेता कायको
बना ले उसे बायको
भूल जायेगा वायफायको
छोड देगा what's app को

जबसे आया मे फोन
 what's appका झमेला
छोड कर पढाई
तू रहने लगा अकेला.

फटू उसका DP पे रखता
रात दिन उसको ही देखता
परेशान होने का कायको
बना ले उसे बायको

भूल जायेगा वायफायको
छोड देगा what's app को
टेंशन लेता कायको

चॅटींग करेगा उससे रातभर
निंद आयेगी तुझको दिनभर
बाप कहेगा कुछ तो कामकर
आलसी बनता कायको
टेंशन लेता कायको
बना ले उसे बायको
भूल जायेगा वायफायको
छोड देगा what's app को
टेंशन लेता कायको..

©©✍
 ekgof2015@gmail.com

सोमवार, १६ जुलै, २०१८

*मानव विकास*

*मानव विकास*



*जगे मांई मारो देश*
सारीम   छ   भारी ...
माईर मांई च आत
*जातभेदेर  छ  दरी* ....

अज्ञान अन अंधश्रद्धारो
*फेक दा सारी कचरो*
विवेकवादी विचारे र
*देदा मनक्यान , आसरो*

कोल्या माईती हिरान
*काढा  रे आब ,ढुंडन*
समृद्ध लकणीती घसन
*कोहिनूर बणावा मनक्यान*

तमार लकणीन , ह्य घणो त्रास
पण मत हेजो,तम उदास
 सोबत लेन आत्मविश्वास
*तम कर सकोछो, मानव विकास*


✍✍✍🙏
© एकनाथ गोफणे..

सोमवार, १९ मार्च, २०१८

गोरबोलीतील कविता

गोरबोलीतील कविता

*एक तांडेम*..

  तांडेर सारी
 जवान छिच्यापर
एक जाग आये
विचार करन,
थोडा माथो चलाये.

तांडेमाई  हेगे
अतिक्रमण भारी
कोई मेलरे भाटा
कोई घालरे ,
बकरीर खुटा
कोई बडारे ,
साडेतीन फुट वटा
रोडे पर भिया
कोई  वकल्डा  नाकरे ,
कोई केरीच वात
कोनी सामळरे

ई तकलीप दूर करे करता
एक तांडेम
तांडेर सारी
जवान छिच्यापर
एक जाग आये
 पंचायतीम देये करता
एक कागद बणाये
झामी डोकरीर
लिदे अंगुठा
तोळ्या डोकरा किदो
मोडी म सही
सही, अंगुठाती
कागद भरागो
छिच्यापरेर मळाव
कागद पंचायतीम लेगो

कागद वाचन सरपंच
अतिक्रमण काडेर
वात किदो,
जेर अतिक्रमण हटरेते
ओनुर गाळी खादो...

सरपंच बोलो सारीन
तांडेर सारी
जवान छिच्यापर
छ मारे सोबतेन
तांडो आचो करेर छ
साथ दियू ओनून

जेर दुखरीती भिया
ओ किदे कटकट
अतिक्रमण हटो जदी
तांडो हेगो चकाचक
नाराज लोक
ई बदल नजरेती
देखरेते  टकटक ...
          ...............
   ✍©  *एकनाथ गोफणे*




सात जनम
..............


डोकरा मुंडेन
मुस्का भांदो
चलम पियेर
हेगो वांदो
डोकरीन केरो
फलाणी कांयी
रोग आयो गंधो......

डोकरी केरी
छगीयार बाप
वात सणलं मारी
छोडदं चलम आबं
मोको आयोछं भारी

तू चलम पिवछी
तरास हेवं मन
धुकळ तू छोडीछी
ताण मारे मातेनं...

तू केरी छी
आची वात
तो छोड दूछू
आजेती चलम.
पण हानूच
साथ देस मन
आगले सात जनम.
---------
✍️एकनाथ गोफणे..

शुक्रवार, २ मार्च, २०१८

तम आंग आव ....

तम आंग आव .....
..........................
सरपंच देरो कोनी भाव
करन , मेंबर कररो,
अविश्वास ठराव.
तांडेम भरागी गटार
अन रमरे ' मच्छर ' डाव .

खेत वेचन ऊ माटी
पुढारी बणगो
फुकटेर खायेवाळे
काळ्या न , सोबत लेगो.......
तालुकार ' गड ' बंगला पर
  'माटी '   पक्षेम     भरागो,
 दादार पगू पडन
पक्षेर झेंडा लेन आवगो............
व्याजेती पिसा वेटेवाळो
'धुंड्या 'बणरो छ साव ,
नळ छाडेवाळो ' सोमीया '
केरो छं, पाणी छेनी , घर जाव
तांडेम भरागी गटार
अन रमरे ' मच्छर ' डाव .


आसे लोकून , घर बसाडे करता
तरुण हो , समृद्ध विचारेती
तम आंग आव
प्रगतीशील कृतीशी ,
आपणे तांडेन बचाव
कारण ,
तांडेम भरागी गटार
अन रमरे ' मच्छर ' डाव .
........................... एकनाथ गोफणे






शनिवार, २० जानेवारी, २०१८

धरनी माय साठे .....

धरनी माय साठे .....
........................


भाऊ , एक झाड तुनं
एक झाड मनं
लावूत रे आपन
करु ,हिरवं  रानं...

 दूर करु प्रदुषन
समृद्ध व्हई , जीवन
असं काम तुनं मनं
ठेव याना वर ध्यानं

बिघडेल वातावरन
आते चांगलं, करानं
भाऊ,धरनी माय साठे
रात दिन राबानं..
✍✍✍
© एकनाथ गोफणे 🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏 🙏🙏🙏🙏🙏

शुक्रवार, २९ डिसेंबर, २०१७

सारे शिकूया....

सारे शिकूया......
_________________________
सारे शिकूया
पुढे जाऊ या
देशाच्या प्रगतीत
सहभागी होऊ या....
ध्यास गुणवत्तेचा , विश्वास यशाचा


सुंदर सुंदर
शाळा आपुली
छान छान
ही गाणी
सुंदर सुंदर
चित्रे आणि
छान सारी कहाणी
चित्र काढू या
रंग भरुया
रंगात आपुल्या
दंग होऊ या
ध्यास गुणवत्तेचा , विश्वास यशाचा
आकाशात झेप घेऊ
अन् ज्ञानसागरात पोहू
समस्येतून मार्ग काढू
अन् यशाकडे जाऊ
प्रयत्न करु या
यश मिळवू या
जीवन आपुले
सफल करु या
ध्यास गुणवत्तेचा , विश्वास यशाचा
....................

रचना.. एकनाथ गोफणे.....

सोमवार, २५ डिसेंबर, २०१७

बंजारा स्त्री चे वास्तव जीवन....

बंजारा स्त्री चे वास्तव जीवन

२१ वे शतक , आधुनिक आणि  मनाला प्रगल्भ व बुद्धीला  अधिक तेजस्वी करणारे शतक म्हणून  पाहिलं जातं ... या २१ व्या शतकातील बंजारा स्त्रीयांची कौटुंबिक , सामाजिक , शैक्षणिक , सांस्कृतिक .स्थिती _दिशा आणि दशा  या बाबत आपण विचार  करणे  गरजेचे आहे...
बंजारा स्त्री चे वास्तव जीवन या सर्व गोष्टीतून बघण्याची आज आवश्यकता का भासते ?
याचं उत्तर अजूनही, बंजारा स्त्रीयांचा जीवन प्रवास , 'कडापो ' म्हणजे दुःखाच्या कठीण रस्त्यावरुनच सुरु आहे.. हे वास्तव कुणीही नाकारु शकत नाही..
कौटूंबिक बाबतीत विचार केला तर असे दिसून येते की , बंजारा स्त्रीच्या अंतरीक ऊर्जेला ८५ % घरात कौटूंबिक  विरोध असतो.
 काळानुरुप संघर्ष तीचा सुरुच आहे.कौटूंबिक  स्थिती मजबूत करतांना , विविध पातळीवर तिची दमछाक होते.परिणामी बहुतांश स्त्रीया ' अंधश्रद्धा व घातक रुढींच्या शिकार होतांना दिसत आहेत... तांडा सोडून शहरात वास्तव्य करणाऱ्या स्त्रीया सुद्धा आपलं दुःख मनात ठेवून जीवन जगतांना दिसत आहेत...  नोकरी व व्यवसाय करणाऱ्या   २० % स्त्रीयांना सुद्धा काही प्रमाणात वेगवेगळ्या प्रकारच्या कौटुंबिक संघर्षाला सामोरे जावे लागते.

सामाजिक कार्य करुन  आपले स्वतंत्र अस्तिव निर्माण करणाऱ्या महिलांवर पण  टिका करण्याचे प्रकार काही अंशी सुरु आहेत.
राजकिय क्षेत्रात ग्रामिण ते राज्यपातळीवर कार्य करणाऱ्या , काही लोकप्रतिनिधी बंजारा महिलांना आपले कार्य स्वतंत्रपणे करता येत नाही..
महिलांचे पती किंवा मुलं अथवा कुटूंबातीत इतर पुरुष मंडळी स्वतः पुढारपणाचा आव आणतात .. त्यामुळे पदावरील महिला सक्षमपणे कार्य करु शकत नाही. समस्त स्त्रीयांची समस्या समर्थपणे मांडू शकत नाही.
शैक्षणिक _ म.फुले व सावित्रीबाई फुले यांच्या  प्रयत्नातून सुरु झालेल्या  शैक्षणिक जागरातून  ' तांडयाच्या झोपडया ' जागल्या. तांडा शिक्षण घेण्यास पुढे येऊ लागला. तांडयाच्या झोपडयांमधून शिकून नवी ध्येय गाठणारी बंजारा कन्या , आज अनेक क्षेत्रात कार्यरत आहे..
सरकारी नोकरीत कार्यालयीन शिपाई ते प्रशासकिय अधिकारी पदापर्यंतचा या सर्व बंजारा हरपणींचा प्रवास  एक आशेचा किरण म्हणून पाहिला जातो.
क्रिडा क्षेत्रात सुद्धा बंजारा स्त्री स्वतंत्र ओळख निर्माण करतेय... शिक्षणाने आज बंजारा स्त्री , अभियांत्रिकी , वैदयकिय, शैक्षणिक क्षेत्रात स्वतंत्र व समर्थपणे उभी आहे.. या प्रेरणेने तांडयाचा शिक्षणरथ वेगाने दौडायला लागलाय.
 तरी सुद्धा शिक्षण घेवून विविध क्षेत्रात कार्य करणाऱ्या बंजारा भगिनींनी तांड्यातल्या इतर मुलींना प्रेरणा देण्याचे कार्य करणे गरजेचे आहे..
'तारी कल्पनाती
उची जागाप चलोजो
 हेट छ ,ओनुनबी उपर लेजो
लायक बणन नायक व्हेजो
सेवा करन सारीरी
 सेवा तु रे व्हेजो '
हा  'सेवा विचार ' रुजविण्याची गरज आहे...


सांस्कृतिक क्षेत्रात  -  बंजारा लदेणी काळात सांस्कृतिक क्षेत्रात  बंजारा  स्त्रीयांची आघाडी होती. सध्या मात्र सर्वच पातळ्यांवर संघर्ष करतांना बंजारा  स्त्रीयांची होणारी दमछाक ,सांस्कृतिक क्षेत्रात  मागे राहण्याचे कारण म्हणावे लागेल... बंजारा संस्कृतीची
पारंपारिकता जपत आधुनिकतेचा स्विकार करण्याची गरज आहे..
डिसेंबर मध्ये नागपूर येथे झालेल्या बंजारा साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदाचा बहुमान  मा.सुनिता ताईंना मिळाला.. त्यामुळे साहित्य क्षेत्रात अधिक प्रभावी कार्य करण्याची नवी ऊर्जा बंजारा महिला वर्गात निर्माण झाली ... ही आनंददायी बाब आहे..
.... 🙏🙏
दशा   -शिक्षणामुळे आपला जीवनसाथी स्वतः निवडण्याची क्षमता बंजारा युवती मध्ये निर्माण झाली.. तरीही काही प्रमाणात सामाजिक अडसरांची शिकार तिला व्हावं लागत आहे..
 फेसबुक , what's app, युट्यूब या समाज माध्यमावर शिक्षण घेतलेली बंजारा स्त्री थोड्याफार प्रमाणात व्यक्त होतेय... YouTube वर सुद्धा खूप असे videos बघायला मिळतात  जे बंजारा संस्कृतीचे  विशाल दर्शन घडवितात पण काही व्हिडीओ सांस्कृतिक विकृतीकरणाचे माध्यम होत आहेत असं वाटतयं.. या कडे पण लक्ष देण्याची गरज आहे..

दिशा -
२१ व्या शतकात बंजारा स्त्री समर्थ पणे उभी रहावी , यासाठी तिचं शारीरिक व मानसिक आरोग्य उत्तम असणं गरजेचं आहे.कुटूंबियांनी या कडे लक्ष देण्याची गरज आहे. तिच्या पंखांना बळ देण्यासाठी कौटूंबिक ऊर्जा , एक नवी प्रेरणा आहे.. स्त्रीयांनी सुद्धा साहित्य क्षेत्रात पुढे आले पाहिजे.. स्वतःचे दुःख शब्दातून मांडले पाहिजे.. तांडयातील समस्त स्त्री जीवना पुढील आव्हाने कथा , कविता , कादंबरी या माध्यमातून पुढे आले पाहिजे. वैद्यकिय , शिक्षण , आरोग्य , कायदा व प्रशासनिक क्षेत्रात कार्यरत महिलांनी पुढे आले पाहिजे.. सामाजिक घातक प्रथांना विरोध करुन , बंजारा समाजातील समस्त स्त्री वर्गाचा ' कडापो ' दूर केला , तिच्यात आत्मविश्वास व नवी प्रेरणा निर्माण व्हावी या साठी संवाद वाढविला पाहिजे... ' जुनं सोडता येईना, नवं घेता जमेना ' अशा द्विधा परिस्थितीत अडकलेल्या बंजारा स्त्रीला ' वाचन , चिंतन मनन , करण्याची हिंमत या तंत्रयुगात देण्याची गरज आहे..
समाजातील विविध सामाजिक संघटनांनी , राजकिय क्षेत्रात कार्यरत घटकांनी सुद्धा बंजारा स्त्रीयांच्या उत्कर्षाच्या  बाबतीत स्वतंत्र कृती कार्यक्रम राबविला पाहिजे..
 २१ व्या शतकातील बंजारा स्त्रीयांची कौटुंबिक , सामाजिक , शैक्षणिक , सांस्कृतिक .स्थिती _दिशा आणि दशा  या बाबत आपण विचार  करणे  गरजेचे आहे...
.....

       लेखक _ एकनाथ गोफणे.....

गुरुवार, ३० नोव्हेंबर, २०१७

फरफर

' फरफर '
.........................
तांडेर जत्राम
तमासो होतो...
जेन कोई ,कतीच पुचेनी
उ  रकामो , ' पुढारी ' बणन
बढाई माररोतो.....

तमासेर ' टेजेप ' जान
उ  रकामो ,हुबो रेगो...
माईक   हातेम लेन
 'भोंगाम ' बोले लागो...

 तांडेवाळे वळखलिदे
येर पुचडी हलाणो
सक्यान भिक्या जुग किदे
 बंद किदे ओर शाणपणो..

सक्या भिक्या सरीखी जर
सारी तांडेवाळे जुग कर
तो  रकामे पुढारी र
बंद व्हेजाय ' फरफर '
..........
       एकनाथ गोफणे

माझी लेखणी

गोरबोली भाषा .. कविता.

 अहिराणी -लावणी . जाऊ नका बाहेर .= आभाय आज ,भरी वूनं  गरजी ऱ्हायनं भारी......... चमकी ऱ्हायन्या इजा आज     जीव मना  गया  घाबरी... बरसी ऱ्हाय...